دسته: مانیا بهروزی

    جستاری درباره‌ی مفهوم مارکسیستیِ ایدئولوژی (پیوست فصل دوم از کتاب «امکان طبیعت‌گرایی»1)   روی باسکار برگردان: مانیا بهروزی قصد ندارم در اینجا بررسی جامعی از مفهوم مارکسیستی ایدئولوژی به‌دست بدهم، بلکه درعوض می‌خواهم دو دشواره‌ی هم‌بسته با آن را مورد ملاحظه قرار دهم. اولی مربوط است به مکان ایدئولوژی (و علم) در توپوگرافی ماتریالیسم تاریخی؛ و دومی مربوط می‌شود به معیارهای خصلت‌بندی باورها به‌عنوان «ایدئولوژیک»، و به‌ویژه به‌منظور تمایزگذاری و بازشناسی ایدئولوژی از علم.   ۱. علوم و ایدئولوژی‌ها در ماتریالیسم تاریخی در آثار مارکس بالیده مفهوم ایدئولوژی سمت‌گیری2 دوگانه‌ای دارد: از یک‌سو به روبنا نسبت داده می‌شود ادامه ی مطلب…

    یادداشت مترجم: شاید با اندکی خوش‌بینی بتوان گفت اکنون نام روی باسکار و نظریه‌ی فلسفی‌ای که پی‌ریزی کرد (رئالیسم انتقادی) دست‌کم برای بخشی از فضای فکری جامعه‌ی ما چندان غریب و بیگانه‌ نیست1. هرچند هنوز راه درازی تا ترجمه‌ی آثار کلیدی باسکار2 و به‌ویژه کاربست خلاقانه‌ی رهیافت فلسفی او برای مواجهات نقادانه با نظریه‌های اجتماعی و فلسفیِ رایج باقی‌‌ست. باسکار فلسفه‌ی علم خود را مقابله‌ای انتقادی با ایدئولوژی‌های مسلط درخصوص علم معرفی می‌کند، یا همچون آلترناتیوی در برابرِ ایدئولوژی‌هایی که با اتخاذ رویکردی پوزیتیویستی و ابزارگرایانه‌ نسبت به علم، علم را ابزار پیش‌بینی و کنترل می‌انگاشتند (و می‌انگارند)؛ ادامه ی مطلب…

      پیوستی روش‌شناسانه بر کتاب «اصول اقتصاد سیاسیِ» اونو: جستاری درباره‌ی دیالکتیک سرمایه نزد اونو   توماس سکین برگردان: مانیا بهروزی   یادداشت مترجم: متن پیش رو پیوستی روش‌شناسانه است که توماس سکین بر ترجمه‌ی انگلیسی اثر سترگ کوزو اونو، «اصول اقتصاد سیاسی»1، نگاشته است؛ اثری که خودِ سکین به سال ۱۹۸۰ آن را به زبان انگلیسی برگرداند. کوزو اونو، نظریه‌پرداز فقید ژاپنی بنیان‌گذار نحله‌ای جدید در پژوهش‌های مارکسی است که به ‌«مکتب اونو» شهرت یافته است و سکین یکی از شاگردان برجسته‌ی اونو و چهره‌های شاخص این مکتب است که در کنار ماکوتو ایتو و دیگران سهم ادامه ی مطلب…

    رویکردی ژاپنی به مراحل توسعه‌ی سرمایه‌دارانه / فصل چهارم: تحلیل تاریخی به‌سان سطحی از اقتصاد سیاسی1 نویسنده: رابرت آلبریتون برگردان: مانیا بهروزی   این فصلْ دشوارترین و مهم‌ترین فصل از مباحث تئوریک مربوط به نظریه‌ی مرحله است، نه‌فقط به این دلیل که می‌کوشد رابطه‌ی میان سه سطح یاد شده را خلاصه کند، بلکه همچنین به این دلیل که بر نسبت میان نظریه‌ی مرحله و تحلیل تاریخی متمرکز می‌شود، که همانا ناروشن‌ترین و دشوارترین رابطه برای تعیین تعاملات‌ میان سه سطح تحلیل است. در علوم اجتماعی عموما رابطه‌ی میان همه‌ی انواع گوناگونِ «نظریه‌ی سطح میانی2» و تحلیل تاریخی نادیده ادامه ی مطلب…